تحلیل بازتاب مؤلفه های سیاسی غدیر در اندیشه سیاسی سید قطب الدین نیریزی(متوفی1173 ه ق ) - نادر پروین

چکیده
تاکنون اندیشه های حضرت علی( ع) که در روز غدیر و پس از آن از سوی پیامبر برای ایشان تبیین شده بود، از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار گرفته است، اما کمتر به صورت مستقل به بازتاب آن در اندیشه علمای شیعی عنایت شده است . از این رو در مقاله حاضر تلاش شده است، بر اساس روش جستاري توماس آرتور اسپريگنز ، مهمترین مؤلفه های مورد نظر حضرت علی در باب روحانیت و حاکمیت سیاسی که در اندیشه سیاسی سید قطب الدین نیریزی (متوفی 1173 ه ق ) بازتاب یافته را مورد واکاوی قرار گیرد.
سید قطب الدین نیریزی از حکمای شیعه عصر صفوی است که نقش مهمی در تحول گفتمان سیاسی- شیعی زمانه ی خویش داشته است. گرچه معرفت شناسی دینی وی از سوی محققان مورد مطالعه قرار گرفته است ، اما تاکنون اندیشه سیاسی ایشان مغفول مانده است.
نتایج تحقیق حاکی از این است که نیریزی به پیروی از مؤلفه های سیاسی غدیر و به تبع آن مؤلفه های اصیل علوی از جمله نهج البلاغه و زیر مجموعه های آن همچون تعقل گرایی و اختیار باوری سعی در بنای اندیشه سیاسی خویش داشته است، از اینرو نقد علمای قشری ، نقد حاکمیت صفوی، توجه به اهمیت و جایگاه مردم در اداره جامعه و انتخاب سلطان، مهمترین دلالتهای تبیینی( وضعیتی) و تأکید بر عمل مسؤلانه در برابر انزوای عافیت طلبانه، اجرای تعهد نامه سیاسی مهمترین دلالتها و مقومات هنجاری و تضمنات سیاسی اندیشه سید قطب الدین نیریزی بوده که همگی ریشه در سیره و اندیشه علی(ع) و مالک اشتر در امر حکومت داری داشته است.
کلیدواژه ها: ، علی(ع)، غدیر ، سید قطب الدین نیریزی، مالک اشتر، اندیشه سیاسی،تشیع، سقوط صفویه ، علمای قشری، حاکمیت صفوی ،حاکمیت سیاسی.
*دکترای تاریخ ایران از دانشگاه خورازمی تهران و مدرس تاریخGmail:parvinnader@gmail.com همراه09189914971
افزودن دیدگاه جدید